KuzeyDoğa Derneği, Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi, Iğdır, Koç ve UTAH üniversitelerinin dayanağıyla, Iğdır, Kars ve Ardahan’da yaban hayvanlarına yönelik çalışmalarını uydu vericilerinden faydalanarak sürdürüyor.
Bir yandan bölgede farklı çeşitten kuşları halkalayan uzmanlar, öbür yandan da vaşak, kurt ve ayı üzere yaban hayvanlarını uydu vericileriyle takibe alıyor.
2011 yılından bugüne kadar…
Yaban hayvanlarının göç yolları, beslenme ve üreme noktalarının belirlenmesi için bölgede yapılan çalışmalarda, 2011 yılından bugüne kadar 90’dan fazla kuş, 39 kurt, 21 vaşak ve 75 bozayıya uydu vericisi takıldı.
Iğdır’daki Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezinde bu yıl yapılan çalışmalarda, ağlara takılan 2 bozkır şahini (Buteo buteo vulpinus/menetriesi) ve 2 poyraz kuşu (Haematopus ostralegus) uydu vericisi takılarak doğal ortamlarına bırakıldı.
İlk takibe alınan bozkır şahini 5 ülke değiştirdi
Uydu vericisiyle 9 Nisan’da takip edilmeye başlanan bozkır şahini, 3 gün Iğdır bölgesinde kaldıktan sonra kuzeye yanlışsız seyahatine başlayıp 12 Nisan’da Ermenistan’a ulaştı.
Ermenistan’ın Aragatsotn bölgesine uçan şahin, 132 kilometre katedip Gürcistan’a vardı. Bir gününü de Gürcistan’da geçiren şahin, daha sonra Rusya, akabinde da Kazakistan’ın Akmola kentine göçtü.
Hala Kazakistan bölgesinde bulunan bozkır şahini, 2 bin 832 kilometrelik bu seyahati mühletince en yüksek rakımlı uçuşunu 2 bin 774 metreyle Gürcistan’da gerçekleştirdi, en süratli uçuşunu saatte 76 kilometreyle yaptı.
İkinci bozkır şahini Rusya’da bulunuyor
Uydu vericisi 12 Nisan’da takılan başka bozkır şahini ise doğal ortamına bırakıldıktan sonra bir günde Iğdır ve Kars sonlarından geçip Ermenistan’a vardı.
Aynı gün 130 kilometrelik uçuşla Gürcistan’a ulaşan şahin, burada 10 gün kaldıktan sonra Rusya’ya geçti.
Bozkır şahini, 5 bin 93 kilometrelik seyahati boyunca en yüksek 2 bin 887 metre irtifaya, en fazla saatte 85 kilometre sürate ulaştı.
22 Nisan’da başlayan Rusya seyahatini 12 Mayıs’ta Mortka bölgesine varınca tamamlayan şahin, hala burada bulunuyor.
Poyraz kuşları “Maya” ve “Alp”, Aras Irmağı kıyısında
Merkezde ağlara takıldıktan sonra dişisine “Maya”, erkeğine ise “Alp” ismi verilip 25 Mart’ta doğal ortamlarına salınan poyraz kuşları, hala Aras Irmağı kıyısında ömrünü sürdürüyor.
Poyraz kuşları, Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Müdafaa Birliğince jenerasyonu tehlike altındaki cinsler için oluşturulan listede “NT-Tehdite Açık” koduyla yer alıyor.
Birlikte gezen ve çift oldukları düşünülen “Maya” ve “Alp”, takibe alındıkları günden bugüne 414 kilometre katetti, en fazla 1100 metre irtifaya çıktı ve en fazla saatte 6,7 kilometre süratle uçtu.
Kurt, vaşak ve bozayılar uydu vericisiyle takip ediliyor
Kars’ın Sarıkamış ilçesindeki çalışmalarda yakalanan ve “Mezguashe” ismi verilen kurt (Canis lupus), 11 Temmuz 2021’de boynuna uydu vericisi takılarak ormanlık alandaki doğal ortamına bırakıldı.
Bugüne kadar hayat alanı civarında yaklaşık 6 bin 325 kilometre katedip, Kars’ın yanı sıra Erzurum, Ağrı ve Ardahan’a geçen kurt, bu alanlarda avlanarak hayatını sürdürdü.
Ormanda yaşayan ve az görülebilen çeşitlerden vaşak (Lynx) da uydudan izlenen hayvanlar ortasında bulunuyor.
“Dorlion” isimli vaşak, bugüne kadar 1390 kilometre katetti
KuzeyDoğa takımının 6 Temmuz 2021’de Kars’ta boynuna uydu vericisi takarak takibe aldığı “Dorlion” adlı vaşak, bugüne kadar 1390 kilometre katetti.
Sarıkamış’taki ormanlık alanlarda yakalanan ve bu alanda sık görülebilen cinslerden bozayı (Ursus arctos) da izlenen cinslerden biri.
İlçedeki ormanlık alanda 7 Haziran 2021’de yakalanan “Baloo” isimli bozayı, Kars, Ardahan, Artvin ve Erzurum bölgesinde 2 bin 731 kilometre katetti.
“Mezguashe”, “Dorlion” ve “Baloo”, Kars’ın Allahuekber Dağları civarında hayatına devam ediyor.
Kars, Sarıkamış, Iğdır ve Ardahan’da çalışmalar yapılıyor
Gelişen teknolojiyle birlikte yaban hayvanlarını uydu takip aygıtlarıyla izlediklerini belirten Çoban, “Bugüne kadar 39 kurt, 21 vaşak ve 75 ayıya uydu vericisi taktık.” dedi.
Yaban hayvanların ömürlerini vericilerle daha rahat takip edebildiklerini anlatan Çoban, şunları kaydetti:
