Vakanüvis
Çok partili hayata geçişle birlikte milletin teveccühünü kazanan Demokrat Parti, on yıl boyunca seçimlerden birinci parti olarak çıkmıştı.
Bu durum, DP’nin önü dikta sistemleriyle, kanlı darbeyle kesilmeseydi daha da sürecekti. Lakin darbeciler buna müsaade etmedi. 27 Mayıs kanlı darbesini ülkeye yaşattılar.
Bu durum esasen gereğince berbattı lakin güya bu yetmezmiş üzere 27 Mayıs darbecileri daha birçok rezilliğe, alçaklığı da imza attılar.
Gayrimeşru yönetim
27 Mayıs 1960 sabahı ordu idareye el koydu. 38 subaydan müteşekkil Ulusal Birlik Komitesi ülkeyi yönetim ettiğini ilan etti. TBMM feshedildi, siyasi faaliyetler askıya alındı. Darbenin münasebeti, “Demokrat Parti’nin ülkeyi bir baskı rejimine ve kardeş hengamesine götürdüğü”ydü.
Darbenin akabinde emekli olarak İzmir’de yaşayan Orgeneral Cemal Gürsel Ankara’ya davet edildi ve Ulusal Birlik Komitesi’nin başına geçirildi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Demokrat Partili bütün milletvekilleri ve kimi yöneticiler tutuklandı.
İçişleri Bakanı dayanamayıp intihar etti
Daha darbenin birinci saatlerinde insanlık dışı tavırlarını ortaya koyan darbeci alçaklar, İçişleri Bakanı Namık Gedik’i o kadar hırpalamışlardı ki, eski bakan Harp Okulu’nda kapatıldığı odada camdan atlayarak intihar etmişti.
Tutuklular, Yassıada’ya gönderilmişti. 14 Ekim 1960’ta başlayan ve Yassıada Spor Salonu’nda görülen davalar, 11 ay 1 gün sürmüştü. Kendisine “Yüksek Adalet Divanı” diyen, aslında ise cuntanın Demokrat Parti’de ortadan kaldırılmasına karar verdiği isimlerin infazıyla görevli olan heyet, 15 sanığı idam cezasına çarptırdı. Süreç içerisinde bu sayı üçe inecekti.
Menderes’in konutunun kapısına ‘idam ilanı’ asıldı
Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Güçlü ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan, 16 Eylül 1961 tarihinde, Başbakan Adnan Menderes ise 17 Eylül 1961’de İmralı Adası’nda idam edildi. Şiddetli ve Polatkan’dan bir gün sonra idam edilen Adnan Menderes’in, infazından 9 gün sonra konutuna gidilerek, kapısına idam kararının bir sureti asıldı.
İpin parası aileden istendi
Darbecilerin alçaklıkları bununla da sonlu kalmayacaktı.Merhum Menderes için kullanılan ip ve idam gömleğinin bedeli ile cellat ve imamın fiyatları de aileye fatura edilecekti. Utanmaz darbeciler ayrıyeten Menderes’in son gün yiyip içtiklerinin parasını da isteyeceklerdi. Bütün bu yürek kanatan muamelelerin muhatabı ise Adnan Menderes’in eşi Berin Menderesve çocukları olmuştu. Bu ortada, aile acısıyla uğraşırken bu ödemeyi biraz geciktirince konuta icra bile gönderilmişti.
Mezarları sakladılar lakin mezar yeri parası da aldılar
Başbakan ve iki bakanı asmakla da kinleri sönmeyen darbeciler, vefatlar sonrası iplerin yanı sıra mezar yeri parasını da ailelerden istemişlerdi. Cuntacılar, uzun bir mühlet aile fertlerinden bile mezar yerlerini saklamalarına karşın bu gizli yerlerin de parasının tahsilinin peşine düşmüşlerdi.
Basın idam fotoğrafı için büyük paralar ödedi
Bu ortada basına yansıyan o bahtsız fakat çok meşhur fotoğrafların satışı da uzun yıllar konuşulmuştu. Devrin kartel basını, cuntacıların açık artırmayla satışa çıkardığı idamın çabucak öncesi, idam esnası ve sonrasındaki fotoğrafları büyük paralarla satın alıp, iştahla manşetlerine, kapaklarına, sayfalarınataşımışlardı.
Ortalama bir hücre bile daha insaniydi
Darbeciler öylesine bir hınçla idareye el koymuşlardı ki, gözaltı, tutuklama vb süreçlerde taban kaideleri bile yerine getirmiyorlardı. Demokrat Parti Bursa Milletvekili Agâh Erozan’ın İmralı’daki fotoğrafına yansıyan ortam o yıllarda kullanılan standart hücreyle alakası olmayan, “hücre” bile denemeyecek küçüklükte ve insanî gereksinimlerin asla sağlıklı giderilemeyeceği bir ortamdı. Bir kişinin zahmetle sığabildiği hücrede “tuvalet” ise yatağın tabanından geçen lağım borusunun üzerinde açılan bir delikten ibaretti.
