Türkiye’nin savunma endüstride attığı adımlar ses getiriyor…
Üretilen yerli ve ulusal uçakların motorları da yerlileştiriliyor.
TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, İstanbul Atatürk Havalimanı’nda kapılarını açan TEKNOFEST’te, AA muhabirine, yerli motorun kullanımında gelinen son kademe ile ilgili bilgi verdi.
Uçaklar yerli motor ile uçuyor
Akşit, yerli motorun kimi yerli uçaklarda da kullanılmaya başlandığını anlatarak, “Şu anda yerli motor ile uçan Anka, Aksungur ve Kargı var. Bayraktar TB3, bir aya kalmaz listeye eklenecek. Daha evvel teslim ettiğimiz İHA motorumuz var. T700 yerli Sikorsky’lerin motorlarını da biz üretiyoruz. O motorlar envantere girdi ve jandarmamız kullanıyor.” diye konuştu.
Yerli motor ihracata hazırlanıyor
Motor ihracatı ile ilgili de konuşan Akşit, şunları söyledi:
“Bizim birinci önceliğimiz devletimizin gereksinimini karşılamak. Şu anda aslında daha yeni yeni geliştirdiğimiz ve kapasitemizin de sonlu olduğu için devletin muhtaçlığını yetiştirmemiz lazım. Gökbey ile ilgili siparişler var. Onları yetiştirmemiz lazım. Ancak motorlara talep var; bize soruyorlar. PD170’de seri imalatı aşikâr bir düzeye getirdik. Yakın bir vakitte Asya’da teknolojisi önemli gelişmiş bir ülkeye sattığımızı inşallah duyarsınız. Şu anda son pazarlıkları yapıyoruz.”
“Motorun içindeki sıcak bölge kısmını kimseye vermezler”
Motorun en kritik teknoloji olduğunun altını çizen Akşit, şöyle konuştu:
“Uçakta yazılımı size vermezler. Bir de motorun içindeki sıcak bölge kısmı var. Onu katiyen vermezler. Zira önemli bir kısmı yüksek teknoloji gerektiren ve dünyada bir elin parmağını geçmeyecek sayıda ülkelerin baş edebildiği şeyler bunlar. O yüzden mesela Altay Tankı’nda ve fırtına obüslerinde başımıza geldi. Devlet olarak Azerbaycan’a vermek istedik lakin motor konusunda düşünce oldu. Üretici firma müsaade vermedi. Bunları aşikâr lisans altında alıp kullanıyorsunuz o lisansın kapsamı neyse onun dışına memleketler arası muahedeler gereği çıkamıyorsunuz. O yüzden bu teknolojileri kendimizin geliştirmesi çok değerli.”
“Cumhurbaşkanımızın vazifeye gelmesiyle savunma endüstrisine çok ehemmiyet verilmeye başlandı”
Akşit, 2000’li yıllardan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın vazifeye gelmesiyle devletin, siyaset olarak savunma endüstrisine çok önemli ehemmiyet vermeye başladığını belirterek şöyle dedi:
“Bu işlere çok önemli bütçe ayırmaya başlandı. Bu verdiği takviye uzun müddet aksamadan devam etti. Bu değerli. Evvelce bana ‘Biz bunları Türkiye’de yapamaz mıyız?’ deniyordu. Ben de ‘yapabiliriz ancak uzun periyodik ve önemli ölçüde devlet takviyesi gerekiyor’ diyordum. Yani önemli ölçüde takviye gerekiyor. Burada 3-5 milyon doları konuşmuyoruz. Burada yüzlerce milyon dolarları konuşuyoruz.”
“İlk yaptığımız motor pistonlu motorlardı”
İlk etapta 2013’ün sonu prestijiyle TEI’nin genel müdürü olarak ulusal motorları geliştirmek ana amacıyla vazifeye geldiğini anlatan Akşit, “İlk yaptığımız motor aslında pistonlu motorlardı. Çok dillendirmiyoruz. Yani aslında birinci motorumuzu birkaç yıl içinde verdik. Şu anda da gökyüzünde 50 bin saati geçti.” dedi.
Sıfırdan 6 yılda motor yaparak rekor kırıldı
Akşit, TB3’ün üstünde de kendi motorları olduğunun altını çizerek şu tabirleri kullandı:
“Rekor sayılabilecek bir süratte 6 yıl 2 hafta da birinci motorumuz olan TS 1400’ü uçurduk. Örnek olsun diye söylüyorum şu anda kullanılan ithal motor bin 373 beygir gücünde. Bu motorun birinci uçuşu proje başlangıcından bu yana 8 yıl. Fransızların bir motoru var yeniden bu sınıfta sayılıyor onun da proje başlangıçlarının birinci uçuşu 9 yıl. Biz sıfırdan yapıyoruz ve 6 yılda uçurduk.”
Gökbey’in üzerinde yer alan yerli motorla ilgili konuşan Akşit, “Yani şu anda artık bayramdan çabucak evvel uçtuk. Hatta bazen soruyorlar ‘iki motor da TEI’nin motoru muydu?’ diye. Evet bilhassa helikopterde iki motorun da tıpkı olması gerekiyor. Bunlar birbiriyle haberleşiyorlar. Motorların birisinde rastgele bir sorun olduğunda başka motorun yüzde 110, yüzde 120 olağandışı güç düzeyine çıkarak inişi yavaşlatması gerekiyor.” sözünü kullandı.
