Tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını, petrolde arz ve tedarik meselelerinin yaşanmasına neden oldu.
Tam salgın sona eriyor derken bu kere de Rusya ile Ukrayna ortasında çıkan savaş petrolü bir kere daha etkiledi.
Özellikle Avrupa’nın Rusya’ya petrol konusundaki yaptırımlarıyla uygunca derinleşen petrol krizi, fiyatlarda yükselişlerin yaşanmasına sebep oldu.
Temmuz 2008’den bu yana en yüksek fiyatta
Uluslararası referans kabul edilen Brent çeşidi petrolün varil fiyatı geçen yıl 7 Mart’ta 139 doları aştı ve bu sayı Temmuz 2008’den bu yana en yüksek düzey olarak kayıtlara geçti.
Brent petrolün varil fiyatı, savaşın başlamasından evvelki gün olan 23 Şubat 2022’de ise en yüksek 98,71 dolar düzeyinden süreç görmüştü. Yılın birinci yarısında rekor yükseliş kaydeden Brent petrolün varil fiyatı, global piyasalarda artan talep telaşlarının arz telaşlarının önüne geçmesiyle yılın ikinci yarısında geri çekildi.
Petrol devleri elde ettikleri yüksek kârlarla dikkat çekti
Brent petrolün varil fiyatı 9 Aralık 2022’de 75,64 dolara kadar geriledi. Fiyat dalgalanmaları şirketlerin bilançolarına yüksek kâr olarak yansırken, petrol devlerinin güç dönüşümü kapsamında açıkladıkları amaçlar de mercek altına alındı.
ExxonMobil, Chevron, TotalEnergies, Royal Dutch Shell, bp, Eni, Equinor ve Saudi Aramco üzere petrol devlerinin gelirleri, 2022’de bir evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 50 artarak 2,4 trilyon doları aştı.
Bir evvelki yıla nazaran kâr oranları yüzde 50 arttı
Söz konusu şirketlerin geliri 2021’de 1,6 trilyon dolar olarak hesaplanmıştı. Bu periyotta, Suudi Arabistan ulusal petrol şirketi Aramco en fazla gelir sağlayan şirket oldu. Şirketin geliri geçen yıl, bir evvelki yıla nazaran yüzde 50’den fazla artarak 604 milyar doları aştı.
ExxonMobil gelirini geçen yıl evvelki yıla nazaran yüzde 44,8 artırarak yaklaşık 413,7 milyar dolara, Shell ise yüzde 41,6 artırarak 386,2 milyar dolara taşıdı.
Öte yandan, TotalEnergies gelirini yüzde 42,6 artışla 263,3 milyar dolara, bp yüzde 51,6 artışla 248,9 milyar dolara, Chevron yüzde 51,6 artışla 246,2 milyar dolara, Equinor yüzde 65,8 artışla 150,8 milyar dolara ve Eni yüzde 53 artışla 140,8 milyar dolara yükseltti.
