Dünyada lojistik için yolları kısaltan ve daha az yakıt harcanacak inançlı yollar arayışı devam ediyor.
Arktik Okyanusu üzerinde yer alan ve Avrupa ile Asya-Pasifik bölgesi ortasındaki en kısa ulaşım rotası olan Kuzey Deniz Rotası (NSR), son yıllarda artan kapasitesiyle global nakliyecilik kesiminde tercih edilmeye başladı.
Uzunluğu 5 bin 600 kilometre olan rota, Barents Denizi ve Kara Denizi ortasındaki huduttan başlayarak Bering Boğazı’nda son buluyor.
Arktik bölgesinde NSR güzergahı boyunca Sabetta, Dickson, Dudinka, Khatanga, Tiksi ve Pevek limanları faaliyet gösteriyor.
Buzkıranların rehberliğinde ilerleniyor
Kargo gemileri, NSR’nin yılın büyük kısmında kar ve buzla kaplı olmasına karşın, nükleer güçle çalışan buzkıranların rehberliğinde ilerleyerek öbür rotalara nazaran daha fazla yakıt ve vakit tasarrufu sağlıyor.
NSR’nin yakınlık avantajı
NSR’nin, Çin, Japonya, Güney Kore üzere ülkelere nakliyatta güney deniz yolu rotasına nazaran daha yakın olması, Arktik bölgesinde ticareti güçlendiriyor. Rusya’nın Murmansk kentinden Japonya’nın Yokohama Limanı’na ulaşmak isteyen gemiler, 6 bin deniz mili yok katederken, birebir aralık güney deniz yolu üzerinden 13 bin mile çıkıyor.
2012’de kargo yükü 3,8 milyon ton iken, 2022’de 34,1 milyon tona çıktı
Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu Rosatom’un alt kuruluşu ve Murmansk Limanı’nın işletmecisi Atomflot’un datalarına nazaran, NSR üzerinden 2012’de taşınan kargo yükü 3,8 milyon ton iken, bu ölçü 2022’de 34,1 milyon tona yükseldi.
2024’te gaye 80 milyon ton kargo kapasitesine ulaşmak
Rota üzerinde 2023’te taşıma kapasitesinin 36 milyon tona ulaşması beklenirken, 2024’te kapasitenin 60 megavat güce sahip Yakutia buzkıranının faaliyete girmesi ve kimi buzkıranların çalışma müddetlerinin uzatılmasıyla 80 milyon tona çıkacağı kestirim ediliyor.
Rusya için değerli bir gelir ve istihdam kaynağı
Arktik Kurulu datalarına nazaran, 8 ülkenin iktisadını bir ortaya getiren ve 20 milyon kilometrekareden fazla alanı kapsayan Kuzey Kutup bölgesinin ekonomik bedelinin 600 milyar dolardan fazla olduğu kestirim ediliyor. Kelam konusu bölge, Rusya için kıymetli bir gelir ve istihdam kaynağı olarak görülüyor.
Rusya, dünyada nükleer güçle çalışan buzkıran filosuna sahip tek ülke pozisyonumda bulunuyor.
50 gün süren seyrüsefer 20 günden aza iniyor
Atomflot Genel Müdürü Leonid İrlitsa, NSR’nin en kıymetli avantajının vakit tasarrufu olduğunu belirterek, “Örneğin, güney rotasında bir geminin seyrüseferi 50 gün sürerken, NSR’de tıpkı yol 20 günden az sürüyor.” tabirini kullandı.
2030’a kadar 13 buzkıran faaliyet gösterecek
İrlitsa, şu anda nükleer güçle çalışan yeni bir buzkıranın daha inşa edildiğini ve 2030’a kadar bölgede 13 buzkıranın faaliyet göstereceğini söz etti.
Liman-havuz inşaatı projesi
Öte yandan 2021’de Türk şirketi Kuzey Star Shıpyard Denizcilik Sanayi ve Ticaret AŞ ile Atomflot ortasında imzalanan liman-havuz inşaatı projesine ait değerlendirmede bulunan İrlitsa, “Kuzey Star’ın profesyonelliğini takdir ettiğimizi söyleyebilirim. İnşaat tamamlandıktan sonra kıymetlendirme yapabileceğiz. Nükleer buzkıranlar açısından şimdi bir işbirliğini öngörmüyoruz lakin tahminen altyapının gelişmesiyle durum değişecektir.” diye konuştu.
Arktika nükleer buzkıranı 7 yıl yakıt almadan çalışabiliyor
NSR’de gemilerin seyrüsefer güvenliği Atomflot’a ilişkin nükleer güçle çalışan 7 buzkıran sayesinde sağlanıyor. Kelam konusu buzkıranlardan biri olan Arktika da rotadaki ticaretin sağlanmasında kıymetli rol üstleniyor. Buzkıran, nükleer yakıt yüklemesi yapılmadan 7 yıl boyunca durmadan çalışabiliyor.
Türkiye’ye rota üzerinden 2,5 milyon ton kömür gönderildi
Murmansk Ticari Deniz Limanı Ticaret Yöneticisi Andrey Dotsenko ise bu yıl içinde NSR’den demir cevheri konsantresi yükü taşıyan bir gemi göndermeyi planladıklarını belirterek, “Bu gemi bugüne kadar NSR’den geçecek en büyük gemi olacak.” tabirini kullandı. Dotsenko, ayrıyeten limandan Türkiye’ye yüklü olarak kömür gönderdiklerini tabir ederek, “Yılın birinci 7 ayında NSR’den Türkiye’ye 2,5 milyon ton kömür gönderildi.” dedi.
