Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda halkla münasebetler çalışmalarında bağlantı kıymetli? Kriz periyotlarında irtibatın nasıl kurulması ve sürecin nasıl yönetilmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Nejla Polat, demokratik idarelerde tercih edilen bağlantı modelinin iki istikametli simetrik model olduğunu söyledi. Krize sahip çıkılmasının değerini hatırlatan Polat, vaktinde müdahale ve sağlam haber kaynağı olmanın kriz idaresinde tesirli olduğunu kaydediyor.
Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi Halkla Bağlar ve Tanıtım Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, kamuda halkla bağlarda irtibatın yapısını kıymetlendirdi.
Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda, halkla bağlar çalışmalarında bağlantının yapısının iki taraflı olması gerektiğini tabir eden Polat, “Kamu kurumlarının en değerli misyonu, kamu faydası sağlayacak faaliyetlerde bulunmak, amaç kitlelerin gereksinim ve beklentilerini tespit ederek bu gereksinimlerin giderilmesine yönelik devamlı ve istikrarlı biçimde kamu hizmeti sunmaktır. Hasebiyle gaye kitlelerle diyaloğa dayalı ilgi kurma ve sürdürme; karşılıklı anlayışı, düzgün niyeti, inancı tesis etme ve müdafaa; kamu faydasına hizmet etme; amaç kitlelerin takviyesini alma prensipleri etrafında kamusal halkla bağlara ihtiyaç vardır” dedi.
Kamuda halkla alakalar modelleri
Bilgi ve bağlantı teknolojilerinin gelişmesi, bilgiye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte, kamuda halkla bağlar faaliyetlerinde, iki istikametli simetrik modelin daha uygun hale geldiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, tarihî süreçteki bağlantı modellerini de şöyle sıraladı:
Basın Ajansı/Tanıtım Modeli: Kaynaktan alıcıya hakikat tek istikametli ileti iletiminin kelam mevzusudur. Bildirisi oluşturan bilgilerin doğruluğunun tartışılabildiği irtibat modelidir.
Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Tek istikametli bildiri iletimi sürecini kapsamasına karşın, amaç kitlelere tam, gerçek ve eksiksiz bilgilerin ulaştırıldığı irtibat modelidir. Kuruluşların basın sözcülerini çağrıştıran faaliyetlerde bulunurlar.
İki İstikametli Bilimsel İkna Modeli: Hedef kitlelerin kurumu desteklemesine ve kurumun bakış açısını benimsemesine yönelik ikna edilmesini amaçlayan çift taraflı bildiri akışının bulunduğu modeldir. Halkın dayanağını kazanabilmek için davranışlarla ilgili araştırmalar ve toplumsal bilim teorilerinden yararlanılır. Fakat edinilen bilgiler doğrultusunda kuruluşun siyasetini değiştirmesi kelam konusu olmadığından ötürü asimetriktir.
İki İstikametli Simetrik Model: Kurum ve maksat kitleleri ortasında karşılıklı diyalog ve uzlaşma kültürüne dayanan, maksat kitleden gelen geri bildirimin kurum tarafından değerlendirildiği, kurumun siyasetine taraf verdiği iki taraflı irtibat modelidir. Savunucuları teorisyenler ve eğitimcilerdir.
Kamuyu bilgilendirme modeli yetersiz
Kamu kurumlarında en çok kullanılan irtibat modelinin kamuyu bilgilendirme modeli olduğunu belirten Polat, “Bu modelde kurumlar kendileri ve faaliyetleri hakkında gaye kitleleri bilgilendirirler. Tek istikametli bir bilgi akışı kelam hususudur. Kamuyu bilgilendirme modeli kamu kurumlarının tanıtımı açısından değerli rol oynayabilir, fakat amaç kitlelerin tanınması konusunda yetersiz kalmaktadır. Burada devlet idaresinde vatandaşa hakikat tek istikametli bilgi akımının olduğu ve vatandaşların katılımcılık açısından pasif halde bulunduğu görülmektedir” dedi.
Kamu kurumlarında, bir mevzuda kamuoyunu ikna edip, onların isteğini almak için vakit zaman bilimsel ikna sistemi de kullanıldığını belirten Nejla Polat, “Bilimsel ikna formülü ile kamuoyunun tavır ve davranışlarının değiştirilmesi, geliştirilmesi yahut pekiştirilmesi hedeflenir. Maksada ulaşmak için de birbiriyle örtüşen duygusal ve mantıksal yollara başvurulur. Fakat kurumun siyasetini belirlemede kamuoyunun kanısı kıymetli değildir. Bu nedenle bilimsel ikna yolu eleştirilmektedir” halinde kıymetlendirdi.
Çift istikametli irtibat hayata geçirilmeli
Polat, günümüzde demokratik idare anlayışının hakim olduğu ülkelerde, kamusal halkla bağlantılar açısından daha fazla tercih edilen bağlantı modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu kaydederek, “Bu model yönetenler ve yönetilenler ortasında karşılıklı fayda, itimat ve diyalog oluşturma maksadına hizmet ettiği için tercih edilmektedir. Vatandaşlardan devlete geri bildirimin sağlandığı iki istikametli bağdır. Bu alaka vatandaşların görüşlerinin alınmasını, bilgi muhtaçlığının tedarik edilmesini gerektirmektedir” diye konuştu.
Yöneticilerin uzlaşmacı ve hesap verebilir olması beklenir
Demokrasilerde yöneticilerin uzlaşmacı, saydam, hesap verebilir, etik ve sorumlu bir idare anlayışı içerisinde davranmalarının beklendiğini vurgulayan Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Halkın direkt iştirakini sağlama ya da onayını alma konusunda kıymetli bir aracı fonksiyonu yüklenen halkla bağlar irtibatı; açıklık, saydamlık unsurlarıyla yurttaşları bilgilendirerek onların inancını ve takviyesini sağlamada en tesirli yoldur. Tesirli bağlantı için gerekli olan iki istikametli simetrik bağlantı biçiminin benimsenmesi, katılımcılığın sağlanması, çift istikametli irtibat ile farklı çıkarlara sahip gaye kitleler ortasında ortak taban oluşturulması halkla bağlantılar formülü ile mümkün olmaktadır.
Ayrıca kamunun beklentilerinin tespit edilmesi ve muhtaçlıklarının giderilmesi, yönetenler ve yönetilenler ortasındaki irtibatın sağlanması, kamuoyunun çeşitli bahislere ait farkındalığının sağlanması ve şuur seviyelerinin geliştirilmesi açısından da değerlidir.”
Bilgi muhtaçlığı karşılanmazsa, gerçek dışı bilgi artar
Özellikle kriz devirlerinde bilgiye daha fazla gereksinim duyulduğuna ve kamuoyunun yanlışsız ve süratli olarak bilgilendirilmesi ehemmiyet kazandığına işaret eden Polat, “Kriz devrinde kamuoyunun bilgi gereksiniminin karşılanmaması, gerçek dışı bilgilerin yayılma suratını artıracak ve kriz irtibatını yönetmek güçleşecektir. Vaktinde müdahale ile çelişkiden uzak ve yetkililer tarafından yapılan açıklamalar, mevcut bilgiyle idarenin krize yaklaşımının anlatılması, krize sahip çıkılması, emniyetli haber kaynağı olmanın temel şartlarıdır. Kriz periyodunda medyanın ve başka muhatapların itimadına ve dayanağına her zamankinden fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Yanlış ya da eksik bilgi, medyanın sonraki gelişmelere duyarsız kalmasına neden olur, amaç kitleyle buluşmayı ve sarsılan itimadın yine oluşturulmasını güçleştirir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
