Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Eserleri Genel Müdürlüğü, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) işbirliğinde hazırlanan “Hayalet Ağ Avcıları Edremit” projesi kapsamında, ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesinden akademisyen ve öğrencilerden oluşan 30 kişilik takım, 2021’den beri araştırma gemisi “ÇOMÜ-1” ile Balıkesir’in Ayvalık ilçesi açıklarında çalışmalarını sürdürüyor.
Proje koordinatörü ve ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayaz, projenin bir benzerinin daha evvel Marmara Denizi’nde yapıldığını, bu bölgeden de kıymetli ölçüde hayalet ağın bertaraf edildiğini hatırlattı.
Çalışmalar kapsamında Balıkesir açıklarında farklı noktalarda dalışlar gerçekleştirdiklerini belirten Prof. Dr. Ayaz, tespit ettikleri ağları tekneye çektiklerinde üzerlerinde jenerasyonu tükenmekte olan canlılar gördüklerini lisana getirdi.
Prof. Dr. Ayaz,
Bir ağın üzerinde vatoz vardı, kuşağı tükenmekte olan çeşitlerden. Öteki bir ağda lapin tipi vardı. Artık çürümeye başlamış haldeydi. Farklı bir noktada deniz hıyarı ve 3 tane örümcek yengeci dediğimiz çeşide rastladık. Bunların tümü kuşağı tükenmekte olan canlılar. Ve bu ağların deniz içinde bu çeşitlere ziyan verdiğini tespit etmiş olduk. Zira ağ orada kaldığı sürece avlanmaya devam ediyor.
diyerek, hayalet ağların jenerasyonu tükenmekte olan canlılar üzerindeki olumsuz tesirine dikkati çekti.
Denizden çıkarılan ağlar markasız
Bu ağların bir kısmının sahipleri tarafından terk edildiğini anlatan Prof. Dr. Ayaz,
Her ağı denizden aldığımızda üzerinde canlılar olduğunu gördük. Ağ bırakıldığı yerde durdukça ava devam ediyor. Sahibi tahminen çekemediği için burada bıraktı ya da öteki bir sebep var bilemeyiz. Sudan çıkardığımız ağları teknemizin güvertesine aldık. Bunları geri dönüşüme göndereceğiz.
dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığının yeni bir projeye başladığını aktaran Ayaz, proje kapsamında hayalet ağlar ve istilacı cinsler ile ilgili seminerlerin düzenleneceğini, kendisinin de Samsun ve Bursa’da hayalet ağları anlatacağını belirtti.
“Hayalet ağları denizden çıkarma yarışına girildi”
Son vakitlerde hayalet ağları denizden çıkarma yarışına girildiğini gözlemlediklerini vurgulayan Ayaz, şöyle devam etti:
Bu ağları denizden kaldırmamız çok kıymetli fakat bu bir yarış olmamalı. Örneğin gırgır ağları üzere ağlar ya da trol yağı, bir resif alanın üzerini örtüyor ve o altındaki yapıyı öldürüyor. Daha sonra burayı da kullanılmaz hale getiriyor. Uzatma ağları ise serili kaldığı müddet boyunca av yapmaya devam ediyor, Balıkesir’de gördüğümüz örneklerde olduğu üzere. Bu çok tehlikeli bir durum.
“Kuzey Ege’nin mercek altına alınması lazım”
Prof. Dr. Adnan Ayaz, bilhassa ince ağlarla yapılan avcılıkla ilgili Kuzey Ege Bölgesi’nin mercek altına alınması gerektiğine işaret ederek, şunları söyledi:
Özellikle Kuzey Ege’de derin su avcılığı yapılıyor. Çok eskilerden bu yana burada bırakılmış ve çıkarılmamış ağlar olduğunu biliyoruz. Bu ağların da çok önemli hayalet avcılık yaptığını biliyoruz. Zati yapılan avcılık böcek öncelikli tıp olduğu için ağlar denize atılıp birinci gün, ikinci gün, üçüncü gün tuttuğu balıklar gözden çıkarılıyor. Bu kokan balığa böcek gelip ağa yakalanıyor. Daha sonra böcekler ağdan alınıp, tıpkı ağlar tekrar denize bırakılıyor. Bu halde yanlış bir avcılık formülü vardı. Hala derin ağ avcılığına birebir biçimde devam ediliyor bu bölgede.
“Bilinçli avcılık şart”
Ayaz, hayalet ağların jenerasyonu tükenmekte olan canlılara ziyan vermesinin önüne geçilmesi için şuurlu avcılığın kaide olduğunu vurguladı.
Bazı köpek balıklarının da kuşağı tükenmekte olan tipler ortasında bulunduğunu lisana getiren Ayaz, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Hayalet ağlar muhafaza altındaki tiplere, ava devam ettikleri için ziyan veriyor. Bu mevzuların çok yeterli irdelenmesi gerekiyor ve insanların, sonucunun ne olacağını az biraz düşünmesi gerekiyor. Eski zihniyeti artık terk etmemiz, şuurlu avcılık yapmamız gerekiyor. Şuurlu avcılık en değerli kural. Bilhassa kayalık bölgelerde uzatma avcılığında önemli tedbirler alınması gerekiyor. Kayalık bölgelerde uzatma ağı kullanımı, resif alanlarda şu anda yasak. Yalnızca oltayla avcılığa müsaade veriliyor. Uzatma ağı alanının temel kullanacağı bölgeler düz tabanlar olmalı, kayalık bölge olmamalı.
