Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü tarafından Eskişehir-Ankara kara yolu üzerinde oluşturulan “Sıfır Atık Kazanım Ormanı”nda fidan dikim merasimine katılan Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, burada yaptığı konuşmada, “Sıfır Atık Projesi”ne değindi.
Bakan Dönmez, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde yürütülen “Sıfır Atık Projesi”nin, dünyada parmakla gösterilen örnek çevreci projelerden birisi olduğunun altını çizdi.
Atmosfere salınan her emisyondan dünyada yaşayan 8 milyar insanın etkilendiğini anlatan Dönmez, şu bilgileri paylaştı:
“Paris İklim Mutabakatı’na taraf olduk”
Onun için de zati iklim değişikliği programları, iklim değişikliğiyle uğraş programları milletlerarası ölçekte, milletlerarası toplumun sahiplendiği ve birtakım taahhütlere bağlandığı alanlardan birisi olmuş. Biz de en son Paris İklim Mutabakatı’na taraf olduk ve geçtiğimiz yıl da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden onaylanarak geçirdik. Akabinde da Sayın Cumhurbaşkanımız 2053 yılında net sıfır emisyon maksadı ortaya koydu. Yani karbon emisyonlarının sıfırlanması bizim hiç karbondioksit salmayacağımız manasına gelmiyor. Manası şu; Ne kadar karbon salıyorsan o kadar karbonu tutman gerekiyor. Türkiye’de ortalama 550-560 milyon ton karbondioksit salınımı kelam konusu. Pekala ne kadarını tutuyoruz? 80-90 milyon ton aralığında tutuyoruz. Demek ki daha 400 milyon yahut 380 milyon tonluk açığımız var. Bu şu manaya geliyor. 2053’te karbondioksit salınımını bu düzeylerde tutarsak, tutmamız gereken düzey 560 milyon tona ulaşacak. Bu da teorik olarak mümkün değil.
“Karbon salınımını azaltmamız gerek”
Bunu nasıl başaracağız? 560 milyon tonu yarı yarıya azaltacağız. Yutak alanları o düzeye getireceğiz ki net sıfırı yakalayalım. Yutak alanlarımızın başında da işte artık bugün fidan dikeceğiz, ağaçlarımız, ormanlık alanlarımız geliyor. Bunların sayısını arttırmamız gerekiyor. Yaklaşık 80-90 milyon tonluk yutak alanın çabucak hemen yüzde 90’ı ormanlık alanlardan geliyor. O tarafı da arttırmamız gerekiyor, lakin karbon salınımını azaltmamız gerekiyor.
“Karbondioksit salınımının büyük bir kısmı güç kesiminden geldi”
Bakan Dönmez, şu andaki karbondioksit salınımının büyük bir kısmının güç bölümünden geldiğine işaret ederek, şöyle konuştu:
Yani bizim bakanlığımızın sorumlu olduğu alandan geliyor, yüzde 70’i güç dalına ilişkin. Elektrik üretim ve ısınma emelli, hatta ulaştırmada kullanılan arabalarımızın egzozlarından çıkan ölçüler bunların hepsi emisyonu artıran bedeller. Geçtiğimiz yıl Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile bizim gruplarımız aylar uzunluğu bir çalışma yaptı işte ‘bu net sıfırı nasıl sağlayabiliriz’ diye. Öncelikli olarak yenilenebilir gücün hissesini artırmamız gerekiyor. Aslında çok düzgün düzeydeyiz. Baktığımızda Avrupa’da 5’inci, dünyada 12’nci sıradayız. Şu anda konseyi gücümüzün yüzde 55’i yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanıyor. 105 bin megavata ulaştı. Bunun 55 bin megavatı işte rüzgar, güneş, su, biyokütle, jeotermal üzere kaynaklardan sağlanıyor. Bunun ölçüsünü, kapasitesini artıracağız.
“Enerjisiz hayat mümkün değil”
Yenilenebilir güç kaynaklarının, gereksinimin tamamını karşılamaktan uzak olduğunu belirten Dönmez, bunun nedeninin, kelam konusu kaynakların kesintili nitelik taşıması olduğunu bildirdi.
“Yenilenebilir kaynaklar meteorolojik koşullara yakından bağlı”
Yenilenebilir kaynakların meteorolojik kaidelere yakından bağlı olduğunu lisana getiren Dönmez, şunları kaydetti:
Yağmur yağmazsa hidrolik santralinize, barajlarınıza su dolduramazsanız nasıl üreteceksiniz elektriği? O hidrolik santralin yakıtı su. Güneş gündüz var, akşam yok. Lakin elektriğe asıl akşam muhtaçlığımız var. Şu anda bulunduğumuz yerde mesela rüzgar hiç esmiyor. Sanmayın ki o tribünlerde daima 7-24, 365 gün daima tıpkı formda esiyor. Orada da esmiyor. Kapasite kullanım faktörü, rüzgar santrallerinde Türkiye’de ortalama yüzde 30-35 aralığında. Bu şu demektir; 100 megavatlık gücünüz var, yıl ortalaması 30-35’i geçmiyor.
“Asıl muhtaçlığımızı karşılayacak olan enerjiyi nükleer güç santrallerinden karşılayacağız”
“Tüketim randımanla olmalı”
Fatih Dönmez, insanoğlunun tükettikçe bir atık üreteceğine değinerek, tüketimin randımanla olması gerektiğini vurguladı.
“Verimlilik, hayatımızın her tarafında dikkat etmemiz gereken alan”
İsraf etmemenin değerine dikkati çeken Dönmez, şu ifadeyi kullandı:
‘Benim param var, ne olacak, ödeyebiliyorum. Musluğu açayım sonuna kadar, elektriklerin hepsini açayım’ deme lüksümüz yok. Zira sizin karbon ayak iziniz, günlük kullanımlarınız ve hayat biçiminizle yakından ilgili. Bir yere giderken bir kişi gitmek yerine, 3-4 kişi gittiğiniz vakit o aracın karbon emisyonunu dörde bölüyorsunuz. Uçakta seyahat ettiniz. 180 kişilik uçak. 80 kişi gitse de 180 kişi gitse de aşağı üst karbon emisyonları tıpkı. Demek ki verimlilik, hayatımızın her tarafında dikkat etmemiz gereken alan. Oldu ya atık da ürettik, üretmek zorundayız. Lakin atığı da ekonomik olarak pahalandırmak zorundayız. Türkiye’de çok düzgün atıktan güç üretiyoruz. İngilizcesi ‘waste to energy’. Ne demek? Atığı da değerlendiriyorsunuz.
“Metanın sera tesiri karbondioksite nazaran 24 kat daha fazla”
