Türk Lisan Kurumu (TDK), Türkçede 18 sözün yazımında değişikliğe gitti.
Yazımı değişen sözlerin ortasında Eskişehir’in yaygın lezzetlerinden olan Çi börek de bulunuyor.
Yapılan yeni değişiklikle birlikte bu lezzet Çiğ börek artık Çi börek olarak kullanılacak.
TDK’nın bu son güncellemesin akabinde Eskişehirli Çi börek esnafı hazırlıklar yapmaya başladı.
Esnaf karardan memnun
Çi börekçiler TDK’nın söz güncellemesini olumlu karşılarken, işletmelerinin tabelalarını da son değişikliğe nazaran ayarlayacaklarını söyledi.
Bazı vatandaşlar da hoş börek manasına gelen çi börek sözündeki güncellemenin yerinde bir karar olduğunu tabir ederek günlük hayatta fazla kullanılan öteki sözlerde de düzenlemeler yapılabileceği formunda görüş belirtti.
“Doğru olan yazılış çi börek”
35 yıllık çi börek ustası Necati Aslan, TDK’nın değişiklik kararını hakikat bulduğunu belirterek, şunları söyledi:
Önceden halk lisanındaki yazılımı çiğ sözünden esinlenerek çiğ börek olarak koyulmuş. Yıllarca o denli devam etmiş. Daha sonra Türk Lisan Kurumu, yumuşak G’yi koymadan onun yerine çi börek kullanıldı. Çi börek lezzetli börek manasına geliyor. Gerçek olan yazılış çi börek.
Yumuşak g’siz çi börek. Çi, başka bir söz. Tabeladaki yazıyı da ileride düzelteceğiz. Evvelden beri halk çi börek olarak algılıyordu. Günümüzde de artık sözler TDK’ya nazaran ayarlandığı için çi börek kullanılmaya başlandı. Yanlışsız olan da bu.
“Ne yazarsak yazalım ‘Çi börek’ yemeye geldik’ diyorlar”
Bir diğer çi börek ustası Hasım Kara ise böreğin Tatarca’daki asıl isminin farklı olduğunu savunarak, “Esasında böreğin ismi ne çiğ börek ne çi börek. Tatarca’da böreğin temel ismi şığ börek. Uygun börek, hoş börek manası. Nasıl yazın derlerse o denli yazılır. Bizim için sorun olmaz. Ben Eskişehirli değilim, buraya geldiğimde öğrendiğim çi börek diyordu herkes. Lakin sordum öğrendim aslı şığ börek. Müşterilerden soran olursa şığ börek diyorum. Kısa yoldan çi börek demek daha düzgün. Her yerde çiğbörek diye geçiyordu. Ne yazarsak yazalım, gelenler ‘çi börek yemeye geldik’ diyorlar” dedi.
“Çi börek olarak söylemek daha süratli ve kolay”
Vatandaşlardan İbrahim Şener de çi börek sözündeki gelişmenin süratli ve kolay söylenmesi açısından yararlı olduğunu lisana getirdi.
Bu değişikliklerin sözlerdeki karışıklığı ortadan kaldıracağını düşünen Şener, şunları söyledi:
Yumuşak g’nin kaldırılması lisanımızın sadeleştirilmesi, sözlerin daha kolay söylenmesi bakımından aslında yararlı bir gelişme olmuş. Çi börek olarak söyleme hali de daha süratli ve kolay. TDK’nın bu yaptığı çok isabetli bir karar olmuş. Sözün hem kısaltıldı hem de aslına dönmüş oldu. Bu kurallar aslında olması gerektiği üzere standartlaştırılıyor. Karışıklığı engellemek açısından standartlaştırılması bence mantıklı. Tabelalardaki değişiklikler de bu sözün halka yansıması ve daha kolay söylenmesi açısından yararlı olacak.
Bir sözün farklı hallerde söylenmesindense ortak bir söz üzerinden herkesin birebir halde o kelimeyi kullanması hem Eskişehir için yararlı hem de baş karışıklığını ortadan kaldırıyor. Bu haldeki çalışmalar yalnızca çi börek’te değil günlük olarak fazla kullanılan sözlerde de olması gerekiyor. Zira lisanımızda çok fazla kullanılan yabancı sözler var. Lisanımızın hem bozulmaması hem sadeliğini muhafazası açısından bunun TDK tarafından yaygınlaştırılması gerekiyor.
Çi börek nedir
Aslı Tatarlara dayanan Eskişehir’e göç eden Kırım Tatarlarına has lezzetlerden olan Çi börek, hoş ve âlâ börek manasına geliyor. Un, tuz, su ve kıymanın karışımıyla yapılan çi börek için evvel orta büyüklükte bir hamur açılıyor.
Bu hamurun içine kıymalı harç ile doldurulup kapatılıyor. Daha sonra içi dolu hamurlar yarım ay halinde kesilerek kızgın yağlı kazana atılıyor. Birkaç dakika yağın içinde kızartıldıktan sonra tabaklara servis ediliyor.
