Güneş lekeleri, Güneş’in yüzeyinde”görünen karanlık, gezegen boyutundaki bölgelere deniyor. Bilim insanları, daima olarak Güneş lekelerini izleyip çeşitli bilgiler elde ediyor.
Amerikan Uzay ve Havacılık Yönetimi (NASA), Mars’tan görülebilecek kadar büyük bir Güneş lekesi keşfetti.
Uzmanlar, etrafına nazaran daha soğuk olan bu karanlık bölgenin, Dünya’nın elektrik şebekelerini devre dışı bırakabilecek enerjik patlamalara yol açabileceği ihtarında bulundu.
Mars’tan görüntülendi
NASA’nın Mars’taki Perseverance keşif aracı, bulunduğu bölgeden Güneş’teki lekenin manzarasını çekmeyi başardı.
Perseverance, kızıl gezegendeki Jezero Krateri’ni keşfederken 17 Ağustos’tan 20 Ağustos’a kadar güneş lekesini gözlemledi.
Mars, Güneş’in uzak tarafında döndüğü için Perseverance yaklaşan Güneş lekelerini Dünya’dan yaklaşık bir hafta evvel görebiliyor.
Güneş lekeleri, Güneş’in manyetik alanı Dünya’nınkinden yaklaşık 2 bin 500 kat daha güçlü olduğunda meydana geliyor.
11 yıllık döngüden geçiyor
Güneş’in, solar hareketliliğin artıp azaldığı 11 yıllık döngülerden geçtiği biliniyor. En az Güneş aktivitesinin olduğu periyoda solar asgarî, en fazla Güneş aktivitesinin gözlemlendiği evreye de solar azamî deniyor.
Şu sıralar Güneş’teki hareketliliğin artması, birtakım patlamaları da beraberinde getiriyor. Geçtiğimiz günlerde Güneş’te meydana gelen patlama, 2022’deki 4. patlama olarak kayıtlara geçmişti.
Güneş patlamaları çoklukla manyetik alanın çatışmaları ve tekrar düzenlenmesi sonucu ortaya çıkar. Güneş yüzeyindeki manyetik alanlar, vakit içinde değişiklik gösterebilir ve bu değişiklikler manyetik gücün hür kalmasına neden olabilir.
Bu güç hür kaldığında, enerjiyi taşıyan ışıma ve parçacık rüzgarları meydana gelir.
Patlamaların Dünya üzerindeki etkileri
Güneş patlamalarının Dünya’ya tesirleri de vardır. Bilhassa yüksek güçlü parçacıklar, uzayda hareket ederken Dünya’nın manyetik alanı tarafından yakalanır ve manyetosferde (Dünya’nın manyetik alanının dış kısmı) etkileşime girer.
Bu etkileşimler, radyo bağlantısını bozabilir, uyduların fonksiyonlarını süreksiz olarak durdurabilir ve kutup bölgelerinde aurora (kuzey ve güney ışıkları) oluşturabilir.
Büyük Güneş patlamaları, yeryüzündeki elektriksel altyapı ve bağlantı sistemleri üzerinde daha önemli tesirlere neden olabilir.
Bu nedenle, Güneş patlamalarının izlenmesi ve kestirim edilmesi kıymetlidir, böylelikle gerekli tedbirler alınabilir ve gerektiğinde irtibat kesintileri üzere olumsuz tesirleri en aza indirilebilir.
