Talasemi ülkemizde ve dünyada görülen kıymetli bir halk sıhhati sorunu olduğunu söz eden Uzm. Dr. Davet Coşkun, “Türkiye’de taşıyıcılık sıklığı %2,1 olup Akdeniz bölgesinde bu oran daha da artmaktadır. Ülkemizde talasemi tedbire programı kapsamında evlilik öncesi çiftlere kan testi (hemoglobin elektroforezi) yapılmakta ve bu sayede çiftlerin taşıyıcı olup olmadıkları belirlenmektedir. Test sonuçlarında çiftlerden biri taşıyıcı ise sorun olmaz. İkisinin de taşıyıcı olma halinde evlenildiğinde her gebelikte %25 oranında talasemi major, yani hasta çocuklar doğabilir. Talasemi programı sayesinde son devirde Türkiye’deki talasemi hasta sayısı azalsa da test sonuçlarına karşın evlenip, çocuk dünyaya getirmek isteyen çiftler oluyor. Bu küme için gebeliklerin 11. haftasından sonra ya da doğumdan sonraki birinci 3 ve 6 ay içinde çeşitli testler uygulayarak çocuğın sağlıklı olup olmadığını test edebiliyoruz. Talasemi riski, imam nikahı üzere resmi olmayan ve münasebetiyle kayıtlara girmeyen evliliklerde çiftlerin kan testine girmemesi nedeniyle artmış durumdadır. O yüzden mevcut risk ailelere aktarılamamaktadır” dedi.
Talaseminin genetik bir sorun olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Coşkun, “Kuşaklar uzunluğu süren ve genetik bir sorun olan talasemi, kırmızı kan hücreleri içinde yer alan ve dokulara oksijen taşıyan hemoglobin molekülünde yetersizlik ya da bozukluk nedeniyle meydana gelmektedir. Bunun sonucunda kırmızı kan hücreleri süratle yıkılmakta ve kansızlık ortaya çıkmaktadır. Çoklukla birinci 3-6 ay aralığında kansızlık bulguları görülmektedir. Bebeğin soluk görünümde olması, gözlerinin içinin sarı olması, karında şişlik, süratli kalp atışı, teneffüs sayısında artma, emerken çabuk yorulma, huzursuzluk birinci görülen belirtilerdir” dedi.
Talaseminin tedavisinden bahseden Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Dr. Davet Coşkun kelamlarını şöyle tamamladı;
“Tedavinin birinci basamağını nizamlı olarak kan nakli oluşturmaktadır. Kan nakli yetersiz yapılan hastalarda kemik iliğinin çok çalışması sonucu ileriki periyotta kemik değişiklikleri, uzunluk kısalığı, karaciğer ve dalak büyümesi, ergenliğe geç girme görülebilmektedir. Yaşla birlikte artan biçimde kan nakli de demir birikimine yol açmakta ve kalp meseleleri, siroz ya da kanser görülebilmektedir. Münasebetiyle kan naklinin meydana getirdiği demir uzaklaştırıcı tedavi koşuldur. Bu hastalığın hayat uzunluğu sürmesi nedeniyle beraberinde toplumsal, ekonomik ve ruhsal problemler görülebilmekte ve tedavi ahengi kimi vakit sağlanamamaktadır. Bilhassa 2 yaş sonrası ağızdan alınabilen ilaç formlarının çıkması ahenk meselesini aşmada kıymetli bir rol oynadı. Hastalığın kesin tedavisi uygun kemik iliği nakli ile mümkündür. Nakil sayesinde hasta kullandığı ilaçlardan kurtarılabilir. Bu noktada doku kümesi ahenginin, sağlıklı bir vericisinin olması gerekmektedir. Bu tedavi formülünde de kardeşten yapılan ilik nakillerinin daha başarılı olduğu göze çarpıyor.
Bir halk sıhhati sorunu olan talasemide doktor eğitimi, bu hastalığın tedavisindeki zorluklar, bu alanla ilgili tıptaki tüm gelişmelerin topluma ve hasta ailelerine aktarılması çok büyük ehemmiyet arz etmektedir. Kelam konusu gün ve içinde bulunduğu hafta boyunca çeşitli eğitim, seminer ve etkinliklerle mevzuya vurgu yapılmaktadır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
