Yaşadığımız gezegen hakkında kaygı verici tespitler…
Uluslararası bilim insanlarının oluşturduğu Earth Commission tarafından hazırlanan ve bilimsel mecmua Nature’da yayınlanan yeni bir araştırmada inançlı ve adil dünya sistemi için ölçülebilir sonlar oluşturuldu.
40 bilim insanı bu hudutları adalet ve güvenlik sorunu olarak nitelendirerek 8 göstergede inceledi.
Dünyanın sıhhati tehlikeli sonları aştı
İnsan faaliyetleri; gezegen güvenliği ve adaletine ait belirlenen 8 göstergeden 7’sinde dünyanın sıhhatinin tehlikeli hudutları aşmasına yol açtı.
Bu göstergelerden birincisi olan ‘iklim kategorisinde global sıcaklık artışının 1,5 dereceye ulaşması en tehlikeli hudut olarak belirlendi.
İnsanların yaşayabileceği son hudut olarak nitelendirilen 1,5 derecelik sıcaklık artışına şimdi ulaşılmamış olsa da sıcaklık artışında adil ve inançlı hudut olarak belirlenen 1 derece aşıldı.
Küresel sıcaklıklar sanayi öncesi periyoda nazaran yaklaşık 1,2 derece arttı.
Yüzey suyu göstergesinde akış değişikliği yüzde 20 olması gerekirken yüzde 34 ile inançsız düzeylerde görüldü.
Dünyadaki yeraltı suyu düzeyinin yüzde 47’sinin kaygı verici süratte tükendiği tespit edildi.
İklim değişikliğini önlemek için korunması gereken ekosistemde inançlı ve adil istikrarın sağlanabilmesi için gezegenin yüzde 50 ila 60’ının bozulmamış olması gerekiyor.
Buna rağmen bilim insanları gezegenin sadece yüzde 45 ila yüzde 50’sinin bozulmamış bir ekosisteme sahip olduğu bulgusuna ulaştı.
Çiftlik, kent ve parklar üzere insan eliyle değiştirilmiş alanlarda bozulmamış ekosistem oranının en az yüzde 20 ila 25 olması gerekirken değiştirilen bu alanların üçte ikisinin bu gayesi karşılamadığı görüldü.
Nitrojen ve fosfor kullanımındaki eşitsizlik tehlikeli boyutta
Besin döngüleri göstergesinde ülkelerin nitrojen ve fosfor kullanımı incelendi.
Gelişmiş ekonomiler ve dar gelirli ülkeler ortasındaki nitrojen ve fosfor kullanımındaki eşitsizliğin tehlikeli boyutta olduğu tespit edildi.
Ağırlıklı olarak otomobil egzozları, fabrikalar, kömür, petrol ve doğal gaz tesislerinin yol açtığı aerosol kirliliği, tehlikeli sonu aşmayan tek gösterge oldu.
“Bulgularımız epey kaygı verici”
Earth Commission Eş Lideri ve çalışmanın baş müellifi Johan Rockström, araştırmaya ait değerlendirmesinde tüm gezegenin istikrar ve dayanıklılığının riskte olduğu ‘antroposen’ devrinde bulunulduğunu belirterek şu sözleri kullandı:
Bulgularımız hayli kaygı verici. Tahlil edilen 5 temel alanda global ve mahallî ölçekte birçok hudut esasen aşıldı. Bu, vaktinde bir dönüşüm gerçekleşmediği takdirde geri dönüşü olmayan aşım noktalarının ve insan refahı üzerindeki yaygın tesirlerin kaçınılmaz olacağı manasına geliyor. Mevcut ve gelecek kuşaklar için inançlı ve adil bir gelecek sağlamak istiyorsak bu senaryodan kaçınmak çok kıymetli.
Earth Commission Eş Lideri ve Akademik Komite Yöneticisi Dahe Quin, birçok kriterin tehlikeli boyutta olduğunu vurgulayarak, “Dünya sistemi tehlikede” ihtarında bulundu.
