İstanbul’un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453’ten itibaren de cami olarak kullanılan Ayasofya, 1934’te alınan karar üzerine 86 yıl müze olarak hizmet verdi.
Sürekli Vakıflar Tarihi Yapıtlara ve Etrafa Hizmet Derneği’nin, Ayasofya’nın mescitten müzeye dönüştürülmesine yönelik Bakanlar Heyeti kararının iptali istemiyle açtığı dava 10 Temmuz 2020’de karara bağlandı.
Danıştay 10. Dairesinin, mescitten müzeye dönüştürüldüğü 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Heyeti kararını oy birliğiyle iptal etmesiyle Ayasofya’da tekrar ibadet etmenin yolu açılırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kararnameyi birebir gün imzaladı.
24 Temmuz 2020’de ibadete açıldı
Diyanet İşleri Başkanlığına devredilen Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 24 Temmuz 2020’de 86 yıl sonra kılınan birinci cuma namazıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı büyük bir merasimle tekrar ibadete açıldı.
Yoğun ilgi gösteriliyor
Yerli ve yabancı turistlerin ağır ilgi gösterdiği Ayasofya’nın önünde vakit zaman yüzlerce metrelik kuyruklar oluşuyor.
Caminin içi kalabalıklaştığında, girişler kapatılırken ziyaretçiler kümeler halinde içeriye alınıyor.
Namaz vakitlerinde ise caminin ön kısmına geçişe müsaade verilmiyor.
Sabah namazıyla ziyarete açılan cami, yatsı namazının akabinde kapanıyor.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin imamı Bünyamin Topçuoğlu, caminin 3 yıl evvel birçok kısıtlamanın uygulandığı koronavirüs salgını devrinde açıldığını anımsatarak, salgın nedeniyle ziyaretin denetimli yapıldığını, yurt dışından gelenlerin olmadığını anlattı.
Toplam 21 milyon kişi ziyaret etti
Topçuoğlu, Ayasofya’yı 2021’de 1 milyon 300 bin kişinin ziyaret ettiğini belirterek şunları kaydetti:
2022 itibariyle asıl ziyaretçilerimizi görmeye başladık. 2022 yılı toplam ziyaretçi sayımız 13 milyon 600 bin. 2023 Ocak-Haziran itibariyle 6 milyon ziyaretçimiz var. Bu sayı giderek artıyor.
Ayasofya’nın yalnızca Avrupa ve Batı ülkelerinden değil Arap ülkelerinden, Orta Asya’dan ve Uzak Doğu’dan da büyük ilgi gördüğünü belirten Topçuoğlu, ayrıyeten son periyotta Endonezya’dan çok önemli ziyaretçi ağırladıklarını lisana getirdi.
Fatih Sultan Mehmed’in vakfiyesi yaşatılıyor
Osmanlı devrinde Ayasofya’da bilhassa kandil geceleri ve Kadir gecesinde çok özel programların yapıldığını anlatan Topçuoğlu şöyle devam etti:
Şimdi biz o programları ihya etmeye çalışıyoruz. Diyanet İşleri Başkanlığımız, İstanbul Müftülüğü olarak cami vazifelileri ve hatta cami dışından ülkemizin hafızları ve hatipleriyle burada çok hoş programlar yapılıyor, kandil programları yapılıyor. Cuma namazı öncesi Kur’an ziyafeti. Her cuma namazından evvel kesinlikle Fatih Sultan Mehmet Han’ın vakfiyesi gereği camimizde hafızlarımız tarafından mukabele okunur. Öğlen namazlarından sonra 20 hafızla bir hatim tamamlıyoruz. O da bir vakfiye gereği. Son devirde gündemde olan Ayasofya-i Kebir Camii ve Sultanahmet Camii ortasındaki münavebeli ikili ezan okunuyor. Burada çok yüksek iştirakli mevlit programları yapıyoruz” dedi.
Topçuoğlu, caminin açılışından bu yana fıkıh, tefsir, hadis, Kur’an-ı Kerim kıraat dersleri yapıldığını lisana getirdi.
“Özellikle Ayasofya’da Müslüman olmak istiyoruz, diye geliyorlar”
Ayasofya’nın yine ibadete açılmasının akabinde ihtida merasimleri bakımından da büyük ilgi gördüğüne dikkati çeken Topçuoğlu şu sözleri kullandı:
Çok dikkat cazip biçimde tercih ediliyor. Biz açılıştan bu yana yaklaşık 120 ihtida merasimi yaptık. Bilhassa Ayasofya’da Müslüman olmak istiyoruz` diye geliyor beşerler. Burada yapılan sohbetlerden, Kur’an-ı Kerim tilavetlerinden etkilenip Müslüman olanlar olduğu üzere dışarıdan gelip de burada kelime- i şehadet getirenler oluyor. ABD’den bir hanımefendi geldi. 8 yıl evvel hayalinde bir ezan sesi duyup İslam’ı araştırmaya başlıyor. Ayasofya’nın açıldığını duyunca da ‘Burada Müslüman olmak istiyorum’ diyor. Burada insanların içerisinde gözyaşları içerisinde Müslüman oldu. Caminin şöyle bir özelliği de var, bildiri yapıyor kendi kendine. Bazen bizim bir şey yapmamıza gerek kalmayabiliyor. Buradaki çizgi levhaların hepsi çok değerli ve olduğu yerde insanlara bildiri ve irşat ediyor.
“O maneviyatı hissediyorum”
Daha evvel Fatih Camii’nde de vazife yapan Topçuoğlu, fethin nişanesi olan Ayasofya’nın maneviyatı ve ruhaniyetinin çok daha farklı olduğunu vurgulayarak açıklamasını şöyle tamamladı:
Buraya her gelişimde güya Mescid-i Nebevi’ye girer üzere o hazzı hissediyorum. O maneviyatı hissediyorum. Bir gün burada yatsı namazını kıldıktan sonra geriden hıçkıra hıçkıra bir ağlama sesi geliyor. Pakistanlı bir kardeşimiz. ‘Buranın ruhaniyeti beni çok etkiledi ve bize çok büyük güç verdi. Bu caminin açılışından sonra bizler yapabiliriz. O manevi güç bize geldi.’ dedi. O manevi güç, o hisler insanları bazen bu türlü ağlatabiliyor. Buna çok rastladık, şahit olduk.
