Antalya’nın Akseki ilçesinde denizden bin 900 metre yüksekliğindeki 80 haneli Çimi yaylasında doğal buzdolabı dikkat çekiyor.
Kuyu mevkisindeki obrukta kış boyunca biriken kar, yaz aylarında da erimiyor.
Elektriğin olmadığı yaylada yazın yaylaya çıkanlar yiyeceklerini buzdolabı yerine derin obruklarda tutuyor.
Çimi yaylasına çıkan Ramazan Arıcı, yaylaya çıkan vatandaşların obruğu yaz aylarında soğuk hava deposu olarak kullandığını anlattı.
“Burada peynir çok kaliteli olur”
Obruğun derinliğinin yaklaşık 40 metre olduğunu belirten Arıcı, şunları söyledi:
Derin kar obruklarında sıcaklık sıfırın altındadır. Bölge sakinleri, peynir, yağ, yoğurt, çökelek, hatta etlerini obrukta saklar. Burada peynir çok kaliteli olur. Yoğurt yağ üzere olur, Yağlar taş üzere olur.
Yani soğuk hava deposu üzeredir. 80 haneli yaylada herkes bu obrukları kullanır. Buradaki göçerler keçilerden elde ettikleri eserleri kar obruğuna getirerek 2 ay kadar burada saklarlar. Burası doğal bir buzdolabı.
Buzdolabımız olmadığı için peynir, yoğurt, yağ üzere eserlerimizi buraya getiriyoruz. Tulumlara ve bidonlara basılan yağ ve peynirleri burada bir iki ay bekletiyoruz. Burada başka bir lezzet oluyor.
“Tüm besinlerimizi burada saklarız”
Obruğun organik soğuk hava deposu olduğunu anlatan Arıcı, “Bu kar obruğu kış ayında yağan karlar ile dolar. Yaz ayında yaylaya çıktığımızda yaylada elektrik olmadığı için bozulacak tüm besinlerimizi burada saklarız. Bu deliklerin içerisinde bol ölçüde peynir, yağ ve yoğurt saklanmaktadır. Sahibi gereksinimi olunca buradan çıkarıp meskenine götürür.” dedi.
“Sıfırın altına kadar inmektedir
Arıcı, şunları tabir etti:
Buradaki kar obruğu çok soğuk ve serindir. Buradaki peynir, yoğurtlarımızı ve buna benzeri besinlerimizi saklama deposu olarak kullanmaktayız.
Yaz ayında Antalya’da hava sıcaklığı 35- 40 derece iken burası bizim bulunduğumuz yerde sıfırın altına kadar inmektedir. Bu soğuklukta doğal peynir, yoğurt ve yağlarımızı saklamaktayız. Buzdolabı üzere kullanmaktayız.
“Yeni jenerasyon derilere basılan peynirin lezzetini bilmezler”
En âlâ peynirin tuluma basılan peynir olduğunu dikkat çeken Arıcı, şöyle devam etti:
Tulum peyniri deriye basılır. Yaklaşık 3 ay kar obruğunda bekletilir. Daha sonra pazarlara götürerek pazarlarız. Evvelden cetlerimiz peynirleri bu halde deri tulumlara basarlardı.
Yeni jenerasyon derilere basılan peynirin lezzetini bilmezler. Tulum peynirini tercih etmeyenler için bidonlara da basıyoruz. Aslında tulum peynirinin lezzeti ve kalitesi çok daha farklıdır.
“35-40 metreyi bulan kar obruğuna getiriyoruz”
Manavgat ilçesinden nisan mayıs aylarında hava kurallarına nazaran yaylaya çıktıklarını anlatan Arıcı, “Yaylada keçilerimiz, koyunlarımız doğal ortamda beslenmektedirler. Keçilerden elde ettiğimiz sütten yayıklarda yağ çıkartırız.
Ayrıca yeniden elde ettiğimiz sütten yaptığımız peynirleri ve yağları sıfırın altında 10-15 derece olan ve derinliği 35-40 metreyi bulan kar obruğuna getiriyoruz. Burada üç dört ay üzere bir mühlet durduktan sonra yayla göçüne hakikat peynirleri çıkararak pazara götürüyoruz.” dedi.
